Hai mặt của ông trùm

Trong nhiều thập kỷ, Sean Combs (Diddy) thể hiện hình ảnh của một ông trùm âm nhạc da đen giàu có và nổi tiếng. Ngôi sao sinh năm 1969 được mô tả là người phá vỡ các rào cản kinh doanh, đứng sau những bữa tiệc xa hoa và tạo ra vô số khoảnh khắc truyền hình mang tính biểu tượng. Trong suốt sự nghiệp, Diddy thống trị âm nhạc, truyền hình và thời trang, tạo dựng được đế chế lớn mạnh trong Hollywood phồn hoa.

Trước khi bị bắt, Sean Combs là biểu tượng văn hóa, có tầm ảnh hưởng hàng đầu thế giới hip hop. Ảnh: Getty Images.

Trước công chúng, Diddy là một nhà sản xuất âm nhạc khôn ngoan, tạo ra những bản hit hip hop dưới thương hiệu Bad Boy Records – được thành lập vào năm 1993 và giúp Diddy trở thành một ông trùm văn hóa.

Combs là trung tâm của một trong những cuộc đấu khẩu khét tiếng nhất (và chết chóc nhất) của nhạc rap giữa bờ biển phía đông và phía tây, có liên quan đến cái chết của hai trong những rapper có ảnh hưởng nhất mọi thời đại là Tupac (1971-1996) và Notorious B.I.G (1972-1997).

NBC News đánh giá Diddy là người biết tận dụng sự thay đổi của hip hop thành dòng nhạc chính thống, từ đó tạo ra được sự nghiệp mà nhiều rapper phải khao khát.

Hơn thập kỷ trong nghề, Combs thắng 3 giải Grammy, 2 giải MTV Video Music Awards (VMAs), 1 giải MTV VMA Global Icon năm 2023 và Kỷ lục Guinness thế giới cho Nhà sản xuất nhạc rap thành công nhất. 2008, Diddy được gắn sao trên Đại lộ danh vọng Hollywood.

Combs còn đào tạo ra thế hệ nghệ sĩ hàng đầu cho hip hop, bao gồm Notorious B.I.G, Mary J.Blige và Usher – thầy của Justin Bieber.

Ngoài âm nhạc, Diddy còn đặt dấu ấn ở các lĩnh vực khác như sản xuất chương trình truyền hình thực tế Making the Band, ra mắt thương hiệu bán lẻ quần áo hay làm đại sứ thương hiệu và các hoạt động kinh doanh khác.

Nhờ đó, Diddy tích luỹ được khối tài sản có thời điểm lên tới tỷ USD (năm 2022), nằm trong danh sách những nghệ sĩ âm nhạc giàu có nhất thế giới. Hiện tại, do một số khó khăn về tài chính và các vấn đề pháp lý, con số này giảm xuống còn 400 triệu USD (Forbes thống kê).

Sean Combs tự nhận bản thân là nhà sản xuất yêu thích sự vui vẻ, đồng thời là ông trùm kinh doanh cứng rắn.

Tuy nhiên, lý lịch trong mơ đó bỗng chốc tan biến hết khi Diddy bị bắt và truy tố vào giữa tháng 9 với loạt tội danh tình dục.

Trong bản cáo trạng công bố vào ngày 17/9, các công tố viên cáo buộc Combs và các cộng sự lợi dụng quyền lực và uy tín để thực hiện các hành vi lạm dụng tình dục, tình cảm và thể xác đối với những người xung quanh.

Diddy không chỉ tự mình thành danh mà còn tạo ra nhiều nghệ sĩ huyền thoại, bao gồm Usher – thầy của Justin Bieber. Ảnh: Getty Images.

Các chuyên gia nhận định quyền lực và tầm ảnh hưởng đã bảo vệ Diddy khỏi trách nhiệm giải trình trong nhiều năm về các hoạt động bất hợp pháp mới bị phanh phui. Trên thực tế, tính khí nóng nảy và đời sống tình dục “phong phú” của ông trùm da đen là bí mật công khai từ lâu trong showbiz Mỹ.

“Chúng ta từng thấy hành vi này trước đây – một người có quyền lực và ảnh hưởng chọn cách lợi dụng người khác để đạt được lợi ích riêng, sử dụng nỗi sợ hãi, sự thao túng và bạo lực để duy trì quyền kiểm soát đối với nạn nhân”, Fatima Goss Graves, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của Trung tâm Luật Phụ nữ Quốc gia, cho biết.

Sean Combs hiện bị giam giữ tại Trung tâm giam giữ Metropolitan ở New York và thuộc diện theo dõi tự tử – thủ tục quen thuộc đối với những nghi phạm nổi tiếng. Ngày 17/9, thẩm phán từ chối cho Diddy tại ngoại vì tin nghi phạm có nguy cơ bỏ trốn cao và là mối nguy hiểm cho cộng đồng.

Tội phạm có tổ chức

Các cáo buộc bắt nguồn từ các buổi biểu diễn tình dục kéo dài hàng giờ và hàng ngày của Sean Combs, được gọi là “freak offs”. Nhà sản xuất đến từ New York được cho là tự mình dàn dựng và quay lại các hành vi tình dục cưỡng bức.

Bản cáo trạng chỉ ra Diddy một mặt tìm cách thỏa mãn ham muốn tình dục, một mặt bảo vệ danh tiếng và che giấu hành vi của mình.

“Combs dựa vào nhân viên, nguồn lực và ảnh hưởng của đế chế kinh doanh đa ngành mà ông ta lãnh đạo và kiểm soát để tạo ra một doanh nghiệp tội phạm. Các thành viên và cộng sự trong đó tham gia vào những tội ác như buôn bán tình dục, lao động cưỡng bức, bắt cóc, đốt phá, hối lộ và cản trở công lý”, trích văn bản.

Các “cộng sự” của Diddy bao gồm đội ngũ an ninh, nhân viên gia đình, trợ lý cá nhân, “giám sát viên cấp cao” và những người liên quan khác. Phía công tố gọi chung họ là “Combs Enterprise” (tạm dịch: Doanh nghiệp Combs).

Diddy và bạn gái cũ Cassie. Ảnh: Getty Images.

Goss Graves, người đồng sáng lập Quỹ Bảo vệ Pháp lý Time’s Up – tổ chức cung cấp hỗ trợ pháp lý cho những người bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc, đánh giá: “Những cáo buộc này không chỉ cho thấy hành vi lạm dụng quyền lực cá nhân một cách trắng trợn, mà còn nhấn mạnh việc sử dụng có hệ thống các mạng lưới và nhân viên của ông ta để duy trì bạo lực tình dục”.

Từ cuối năm 2023 đến hiện tại, một số phụ nữ và đàn ông đã đệ đơn kiện Combs với vô số lời buộc tội, từ lạm dụng đến buôn bán tình dục. Làn sóng này bắt đầu từ khi bạn gái cũ của Diddy là Casandra “Cassie” Ventura gửi đơn chống lại nam rapper lên tòa án liên bang vào tháng 11/2023. Cassie cáo buộc bạn trai cũ lạm dụng thể xác và thao túng trong suốt mối quan hệ kéo dài 11 năm của họ (2007-2018).

Vụ kiện được giải quyết bên ngoài tòa án một ngày sau đó, nhưng không rõ Cassie và Diddy có thỏa thuận gì.

Danh sách những người kiện Diddy còn có ca sĩ Dawn Richard, nhà sản xuất Rodney “Lil Rod” Jones, một số phụ nữ giấu tên và một người đàn ông Michigan. Giống như trường hợp của Cassie, Diddy phủ nhận các cáo buộc.

Tội ác bị che giấu hàng thập kỷ

Trước cáo buộc của bạn gái cũ vào năm 2023, danh tiếng của Diddy vẫn nguyên vẹn bất chấp mọi lời buộc tội, rắc rối pháp lý và tin đồn đeo bám ngôi sao hip hop trong ba thập kỷ qua.

Hành vi của Diddy từ lâu đã gây ra nhiều cuộc bàn tán trên mạng xã hội giữa người hâm mộ và nghệ sĩ, bao gồm cả các đối thủ và những người từng làm việc với anh.

Không phải đến thời điểm Diddy bị bắt, nghi vấn Justin Bieber là một trong những thiếu niên bị lạm dụng trong “freak offs” mới xuất hiện. Nó gây xôn xao cộng đồng mạng từ lâu, khi Justin ấp úng trước câu hỏi vì sao giữ khoảng cách với Diddy vào năm “Hoàng tử nhạc pop” 16 tuổi, khác hẳn tâm trạng háo hức được trải qua 48 giờ cùng tiền bối một năm trước đó.

Vào năm 2020, Justin tung MV Yummy. Bất chấp hình ảnh và bầu không khí tươi vui, nhiều khán giả có cảm giác khó chịu. Họ đặt câu hỏi liệu có điều gì xảy ra trong bữa tiệc?

Tuy nhiên, những lăn tăn đó không đủ khuấy động mặt nước. Mọi người nhanh chóng quên đi. Chỉ đến hiện tại, những thắc mắc năm xưa có vẻ như đã có câu trả lời.

Justin Bieber bị nghi là một trong những nạn nhân của Diddy. Ảnh: Getty Images.

Oronike Odeleye, nhà hoạt động và đồng sáng lập chiến dịch truyền thông xã hội #MuteRKelly (phong trào kêu gọi trừng phạt ca sĩ R. Kelly vì phạm tội tình dục), chỉ ra việc phải mất nhiều thời gian như vậy mới khiến Sean Combs đối mặt với hậu quả pháp lý và sự lên án từ công chúng phản ánh sức mạnh của sự nổi tiếng và hình ảnh mà ngôi sao 6X duy trì kể từ khi “lên ngôi”.

“Ngành công nghiệp âm nhạc được xây dựng trên sự bóc lột. Đằng sau tất cả sự giật gân, kịch tính và tin đồn là những người sống sót thực sự, những người đã trải qua những trải nghiệm này. Chúng ta nên giữ họ ở vị trí hàng đầu trong tâm trí mình”, Odeleye bình luận.

Bản cáo trạng cho biết Diddy đe dọa mọi người bằng súng, đưa hối lộ, sử dụng tiền bạc và ảnh hưởng của mình để kiểm soát nạn nhân và đảm bảo họ im lặng.

Theo Odeleye, văn hóa im lặng được nuôi dưỡng bởi quyền lực và sự nổi tiếng của Combs tương tự như mạng lưới bảo vệ ngăn ca sĩ R. Kelly phải chịu trách nhiệm về hành vi lạm dụng trẻ em gái và phụ nữ trẻ. Kelly bị kết tội khai thác tình dục và dụ dỗ trẻ vị thành niên vào năm 2022.

“Một số sự im lặng là, ‘Tôi cần phải ở gần người này vì họ có quyền lực và họ có thể tạo nên hoặc hủy hoại sự nghiệp của tôi'”, Odeleye phân tích.

Nữ chuyên gia lưu ý thêm những ý tưởng không lành mạnh về nam tính đóng một vai trò không nhỏ trong các hành vi bị cáo buộc của Sean Combs.

“Đối với một số người đàn ông, bạo lực nhắm vào phụ nữ, thật không may, lại thể hiện nam tính của họ”, Odeleye nói.

Vì sao Diddy có thể giấu mình trong nhiều năm?

Diddy có sự thăng tiến nhanh chóng trong ngành giải trí. Khoảng cách từ thực tập sinh không lương của Uptown Records đến danh xưng ông trùm âm nhạc chỉ là vài năm.

Vào đầu những năm 1990, Diddy tuyển dụng những nghệ sĩ huyền thoại hiện nay là Notorious B.I.G, Craig Mack, Faith Evans, 112 và Mase để lấp đầy danh sách ngôi sao của hãng Bad Boy Entertainment mới thành lập của mình. Cũng trong giai đoạn đó, Diddy phát hành những album của riêng mình và đạt được thành công lớn với cái tên Puff Daddy – nghệ danh mà Diddy tiết lộ bắt nguồn từ tính khí thất thường của mình.

Suốt những năm 1990 và đầu những năm 2000, Diddy cùng các nghệ sĩ dưới trướng càn quét các bảng xếp hạng âm nhạc hàng đầu. Đội hình rapper và ca sĩ của Diddy mang đến một âm thanh khác biệt so với nhạc rap gangsta, nhạc pop và nhạc rock grunge thịnh hành vào thời điểm đó. Thứ âm nhạc đại diện cho thương hiệu nhạc hip hop pha trộn nhiều âm thanh khác nhau thu hút nhiều nhóm nhân khẩu học khác nhau nhưng không bao giờ tạo cảm giác không chân thực.

“Họ là những người đi đầu xu hướng. Đó là nhờ đôi tai của Puff và khả năng chọn giọng hát không giống ai của anh ấy”, Richard, một trong những ca sĩ sau này kiện Sean Combs, chia sẻ vào năm 2015.

Hình ảnh một người đạt được thành công từ con số 0 khiến công chúng có cái nhìn thiện cảm với Diddy. Ảnh: Getty Images.

Theo thời gian, Diddy mở rộng đế chế của mình bao gồm quần áo, nước hoa, các chương trình ăn khách của MTV, các nhãn hiệu rượu và nhiều thứ khác. Ngay cả khi mất hàng trăm triệu USD vì ngày càng nhiều người tố cáo, khối tài sản mà Diddy sở hữu vẫn là giấc mơ của nhiều ngôi sao khác.

Diddy gắn liền với sự giàu có và quyền lực cùng với âm nhạc và văn hóa. Đế chế ngày càng phát triển mang lại cho Diddy danh tiếng người đàn ông giàu có, có đầu óc kinh doanh và hình ảnh “người da đen xuất sắc”. Với câu chuyện tự lực cánh sinh, từ nghèo khó trở nên giàu có, Diddy trở thành nguồn cảm hứng đặc biệt cho những người đàn ông da đen trẻ tuổi.

Trong nhiều năm qua, công chúng có cái nhìn thoáng qua về phong thái sau cánh cửa đóng kín của Diddy, thông qua các cuộc phỏng vấn, clip ngắn và chương trình truyền hình thực tế của MTV Making the Band do Diddy làm MC.

Giai đoạn 2002-2009, Diddy phát triển các tiết mục âm nhạc trong chương trình với thái độ cứng rắn, nghiêm túc. Từ việc bắt các thí sinh đi bộ nhiều km để lấy cho nam nghệ sĩ một miếng bánh phô mai cho đến cuộc cãi vã bằng lời nói với biên đạo múa Laurieann Gibson, Diddy củng cố hình ảnh của mình như một nhân vật mạnh mẽ và đáng sợ trong ngành.

Trong đoạn video quảng bá cho bộ phim tài liệu về bản thân, Can’t Stop, Won’t Stop: A Bad Boy Story (2017), Diddy được thấy hào hứng ném điện thoại vào văn phòng và hét lên “Tôi là một kẻ bá đạo! Bất cứ thứ gì tôi muốn, tôi phải có được!” sau khi đạt được một thỏa thuận kinh doanh béo bở.

A.D. Carson, giáo sư về hip hop tại Đại học Virginia (Mỹ), giải thích 3 thập kỷ xây dựng hình tượng rapper thành công nhưng nóng nảy khiến khán giả quen dần và có xu hướng bỏ qua những dấu hiệu không tốt.

“Chúng ta thấy điều đó và chúng ta nghĩ, ‘Diddy hẳn phải khắt khe lắm’. Có rất nhiều trường hợp Diddy kể cho chúng ta một số phiên bản của chuyện đen tối mà anh ta làm một cách công khai, nhưng mọi người chỉ phớt lờ nó vì các rapper được cho là cường điệu mọi chuyện lên ở một mức độ nhất định. Vì vậy, khi các rapper nói về xu hướng bạo lực hoặc cưỡng dâm của họ nhân danh quyền lực, chúng ta phản ứng, ‘Ồ, đó chỉ là những gì thể hiện ra. Có lẽ anh ấy không thực sự làm điều đó’”, Carson phân tích.

Dẫu vậy, cái kim lâu ngày cũng lộ ra. Có thể việc qua mặt được thế giới quá lâu tạo cho Diddy tâm lý tự mãn, coi trời bằng vung, dẫn đến ngày càng quá trớn trong hành vi và cuối cùng kích nổ những oán hận tích tụ nhiều năm từ những nạn nhân.

Hiện tại, điều những người bị hại và công chúng mong chờ nhất là hình phạt thích đáng dành cho Sean Combs.